Manaʻo Wehe Na Ko
HTA Pelekikena A Luna Hoʻokele John De Fries
|
|
ʻAʻole oʻu makemake e paio aku, he makemake koʻu e pololei ka moʻolelo o koʻu one hānau, ʻaʻole na ka malihini e aʻo mai iaʻu i ka moʻolelo o koʻu lāhui, naʻu e aʻo aku i ka moʻolelo i ka malihini.
– S. M. Kamakau, Ke Au Okoa, October 16, 1865, pg. 1
ʻO Pepeluali ka Mahina ʻŌlelo Hawaiʻi, he hoʻohanohano i ke ola o ka ʻōlelo a me nā koa e paʻu mau ana i kona laha ikaika. Ma ke kenekulia 19, ua mālama ʻia ka hana o ke aupuni ma ka ʻōlelo Hawaiʻi. Ma ka makahiki 1898, ua pāpā ʻia ka ʻōlelo Hawaiʻi ma nā keʻena like ʻole, a ʻaneʻane pau halapohe ka ʻōlelo. Ma ka makahiki 1978 i hōʻoia hou ʻia ka ʻōlelo Hawaiʻi he ʻōlelo kūhelu o ka mokuʻāina.
ʻO ka māpuna ʻōlelo ma luna nei, mai loko mai ia o kekahi o nā nūpepa ʻōlelo Hawaiʻi he mau haneli i paʻi ʻia i ka wā ma mua. Ua kākau ʻia e ka loea noiʻi moʻomeheu Hawaiʻi, ʻo Samuel Mānaiakalani Kamakau. He loea kānāwai a lunamakaʻāinana ʻo ia, a he mea kākau no nā ʻike like ʻole o ke au kahiko. Ua paʻi ʻia kāna mau noiʻi ma ʻelua nūpepa, ʻo Ke Au Okoa me Ka Nupepa Kuokoa, ma nā makahiki 1800 a 1900. Ua paʻi ia mau nūpepa i ka noiʻi a Kamakau ma ke kuanaʻike kupa o ka ʻāina nei, he kuanaʻike kuʻuna ia mai nā kūpuna a mai ka ʻāina mai.
ʻO ko mākou kuleana e kū nei, he kuleana hoʻi o ka mea hoʻokipa o Hawaiʻi, ʻo ia ka hōʻike i ka nani ʻoiaʻiʻo o nēia kulāiwi, he nani ola i ka haʻi mau ʻia o nā moʻolelo e nā kamaʻāina, nā mea hoʻi e hoʻōla nei i kēia ʻāina. ʻO ka ʻōlelo Hawaiʻi ke kahua o ke ola ma nēia paeʻāina, a he kahua ia o kā mākou hana ma ke Keʻena Kuleana Hoʻokipa o Hawaiʻi. Paʻa ia kahua ma nā kānāwai o ka Mokuʻāina o Hawaiʻi – §201B-7 – a ma ka Papahana Hoʻokele 2020-2025 o ke keʻena nei, he palapala hoʻi i hoʻopuka ʻia ma ka ʻōlelo makuahine o Hawaiʻi. Haʻaheo ʻo HTA i ke kūpaʻa a kākoʻo i nā waha ʻōlelo Hawaiʻi he 30,000 a ʻoi, a i ka hoʻohanohano i nā koa hoʻōla a hoʻopaʻa ʻike Hawaiʻi e like me Kamakau, he mau koa ia i ʻimi i ka pono no nā hanauna ma hope mai.
|
|
He Aupuni Palapala
Ua hoʻōho ʻo Kamehameha III, “he aupuni palapala koʻu” – he hōʻike i ka mea nui o ka hoʻonaʻauao iā ia. Ma nā makahiki 1800, ua kū ka mākaukau heluhelu a kākau o nā kupa o ke aupuni Hawaiʻi i mua loa o nā lāhui o ka honua. He mau hōkeo koʻikoʻi nā nūpepa Hawaiʻi kahi i paʻa ai ka ʻike o nā kūpuna o ia wā no ko Hawaiʻi ʻāina a poʻe, a me ke ao a puni. Me ka mahalo nui iā He Aupuni Palapala, he hana i kākoʻo ʻia e HTA, Bishop Museum, Kamehameha Schools, me Awaiaulu, mau nō ka paʻa o ia hōkeo no kākou nei. He hana alu like ʻo He Aupuni Palapala e mālama pono i kēlā me kēia ʻaoʻao nūpepa kahiko – he mau miliona ʻaoʻao ka nui – ma ka hoʻokikohoʻe ʻana i ia mau ʻaoʻao a hoʻouka ma ka pūnaewele.
Ma ka pau ʻana o 2021, ua pau nā ʻaoʻao he 3,000 i ka hoʻokikohoʻe a palapala ʻia me ka ʻenehana hou i akāka ke kiʻi a kū ke kiʻi i ka ʻaoʻao, pau pū me ka waihoʻoluʻu o nā ʻaoʻao nūpepa kahiko. (Hoʻohālike ʻia nā kiʻi ma lalo). Ua ʻaelike aku nei ʻo HTA e hoʻomau i ka makahiki ʻelua o kēia hana, he ʻaelike e haʻaheo ai ka Pelekikena a Luna Hoʻokele HTA ʻo John De Fries. “Ma ka noʻonoʻo Hawaiʻi, he hana hiwahiwa ka hāpai ʻana i ka leo kupuna me kona akeakamai koʻikoʻi i ke au e holo nei.”
|
|
Ua hoʻohanohano ʻia ko HTA Luna Alowelo e ka makakina Hawaiʻi Business, ʻo ia kekahi o nā kamaʻāina 20 e makaʻala ʻia no nā makahiki 20 e hiki mai ana. Ma ka moʻolelo e hoʻolauna ana iā ia, ua kūkākūkā ʻo Kalani no kona ala ma ka ʻoihana hoʻokipa, a me ke au hou o ka mālama ʻāina hoʻokipa.
“He mea nui ka pānaʻi o ka manaʻo a me ka naʻauao i waena o ka malihini a me ka mea kipa,” wahi a Kalani. “Hoihoi mākou i ka hoʻokipa i nā kānaka aloha i kēia ʻāina e like me mākou.”
|
|
Papahana Hoʻoulu Kaiāulu
He mea nui ke kākoʻo ʻana i nā pakanā kaiāulu. No ia kumu, ua hoʻolako iho nei ʻo HTA i $2.9 miliona i 86 pāhana, hoʻolauleʻa, a hanana kaiāulu ma 2022.
“Ma o ka Papahana Hoʻoulu Kaiāulu e kākoʻo ai ʻo HTA i kahi e hui ai ka ʻoihana hoʻokipa me ka hoʻākea i ka hoʻoulu waiwai ma o kēia mau pāhana kaiāulu ma nā ʻoihana like ʻole,” wahi a Kalani Kaʻanāʻanā, ka Luna Alowelo o HTA. “Haʻaheo mākou i ke kākoʻo i ka hana nui o nā kamaʻāina me nā kaiāulu no ka hoʻomau i kēia mau hana koʻikoʻi no ka mālama i ka nohona o Hawaiʻi nei.”
|
|
Aloha ʻĀina
Ua ʻike anei ʻoe, kipa hoʻokahi hapakolu o nā malihini ma Hawaiʻi Mokupuni iā Kahaluʻu?
He makana makamae ʻo Kahaluʻu, he kaiaola koʻikoʻi no ka hoʻokahi haneli a ʻoi lāhui iʻa, he 29 honu kamaʻāina, a me nā koʻa Porites evermanni kākaʻikahi ma Kona. Ua pilikia naʻe ia kai i ka mākaʻikaʻi nui ʻia, ka haumia o ke kai, ka piʻi o ka wela, a me ka piʻi o ke kai ma luna o ka ʻāina – he pilikia no nā kaiaola o ia awa.
Ma o ka papahana “Aloha ʻĀina Kahaluʻu: Caring for a Cherished Place” e ʻimi nei ʻo The Kohala Center, me ke kākoʻo o ko HTA papahana Aloha ʻĀina, i ka hoʻoikaika i ka pilina i waena o ka ʻāina me nā kānaka. Ke ʻimi nei ka papahana i ka hoʻāmana i nā alakaʻi kaiāulu e hōʻike i ka lawena pono no Kahaluʻu ma mua o ka hōʻea o nā malihini i ia wahi pana.
|
|
Ka Hōʻikeʻike ʻOihana Hoʻoilo
Ma ka Hōʻikeʻike ʻOihana Hoʻoilo ma ka lā 9 o Pepeluali, ua kūkākūkā ʻia nā ala a HTA e ʻimi nei no ka hoʻokō i ka Papahana Hoʻokele, keu aku ma ke kūkulu Hokona Alowelo – kahi hoʻi e kiaʻi a hoʻoikaika ʻia ka ʻikena o Hawaiʻi a puni ke ao ma ke ʻano kū hoʻokahi, a kūpono i ka ʻāina a me ka mākeke. Ua nānā pū ʻia ka holomua o nā Papahana Mālama ʻĀina Hoʻokipa me ka Luna Hoʻolālā Caroline Anderson. I mea e hoʻomaka pono ʻia ka hōʻikeʻike, ua mālama ʻia he hana hoʻokipa kuʻuna.
E aʻo hou no ka hana hoʻokipa a e ʻike i ka hana a kēlā me kēia mākeke ma ʻaneʻi, a i ʻole ma ka heluhelu ʻana i ka ʻike o lalo nei. |
|
ʻO Ianuali ka mahina paʻahana loa o ka papahana kolepa Aloha Season a Hawaiʻi Tourism USA me ka Golf Channel, me ka pāʻani ʻia ʻo ʻekolu hanana a ka PGA Tour: Sentry Tournament of Champions ma Maui, Sony Open in Hawaiʻi ma Oʻahu, a me ka Mitsubishi Electric Championship at Hualālai ma Hawaiʻi Mokupuni. Ua komo pū he ʻekolu ʻālapa kolepa ma nā hana Mālama Hawaiʻi i mea e hoʻokamaʻāina a hōʻike i ke aloha no ka ʻāina nei.
E kaomi ma nā inoa no ka ʻike i ke komo o Sam Burns, Stewart Cink and Talor Gooch i ka hana, me ke aʻo pū no ka hiki i nā malihini a pau ke komo pū i ka mālama iā Hawaiʻi. |
|
Ua hoʻohanohano ʻo Hawaiʻi Tourism Japan i ka Mahina ʻŌlelo Hawaiʻi ma ka hoʻolaha ʻana ma nā kūlelepaho, ke kaʻana i nā ʻōlelo noʻeau, a me ka mālama i nā papa i kēlā me kēia pule no ka hoʻokamaʻāina i ka ʻōlelo Hawaiʻi. Ma loko o nā pule mua ʻelua o nā papa, ua komo ma ʻō aku o ka hoʻokahi kaukani kanaka hoihoi i ke aʻo. Ua hāpai pū ʻia nā wikiō Kuleana no ka mea nui o ka moʻomeheu Hawaiʻi, ka mālama i nā kaiaola o kai, a me ka paipai i ke kākoʻo i nā pāʻoihana kūloko ma o nā wikiō he ʻumikūmālima i paʻi ʻia ma ka Made in Hawaiʻi Festival. |
|
Mau nō ko Hawaiʻi Tourism Canada ʻimi i ka hoʻonaʻauao i nā ʻākena huakaʻi i hiki iā lākou ke paipai i ke kuanaʻike mālama. Ua pau aku nei kekahi mau papa i mālama ʻia me ka hui ʻākena huakaʻi ʻo Spoiled Agent. ʻO nā papa hope ʻelua i mālama ʻia ma Ianuali, ua kia ma luna o Kauaʻi me Hawaiʻi Mokupuni, me ke komo pū o nā ʻelele keʻena hoʻokipa o ia mau mokupuni me ka nūhou a me ka paipai pū i nā hana Mālama Hawaiʻi. Ua hoʻolele ʻīwā pū ʻia nā papa ma Facebook. Ua komo piha he 140 ʻākena huakaʻi ma ia mau papa, a mau nō ke kaʻana ʻia o nā palapala e HTCAN i nā ʻākena huakaʻi i hiki ʻole ke hōʻea. Ma Pepeluali, ua ʻimi ke kime HTCAN i ka hoʻolaha iā Mālama Hawaiʻi ma Malaki ma nā kahua hoʻolele kīwī ma nā mākeke koʻikoʻi ma Kanakā. |
|
Ma Pepeluali, ua komo ʻo Hawaiʻi Tourism Oceania i ka hanana Mardi Gras Fair Day, he hoʻolauleʻa nui ma ka Mardi Gras Festival o Sydney. Ua pau ʻelua makahiki ma hope o ka mālama hope ʻia o kēia hanana, a ua komo pū ma ʻō aku o ka 80,000 kanaka no ka hoʻolauleʻa i ke aloha a me ka nani o ke kaiāulu māhū o ia kūlanakauhale. Ua paipai ʻia ka huakaʻi i Hawaiʻi i mua o ia anaina, he anaina malihini makaʻala i makemake ʻia. Ua mālama pū ke kime HTCAN i hana paʻi kiʻi no ka hoʻokuʻi ʻana me nā kanaka hoihoi i ke aʻo hou no ka huakaʻi i Hawaiʻi. |
|
Ma Nowemapa, ua hana alu like ka ʻoihana huakaʻi nui ma Kōlea Hema, ʻo Hana Tour, me Hawaiʻi Tourism Korea no ka hōʻikeʻike i nā hana hoʻokipa hoʻoulu hou ma o ka huakaʻi hoʻokamaʻāina. Ua hele ka huakaʻi e ʻai ma ka haleʻaina me nā lauʻai i hoʻoulu ʻia ma Hawaiʻi, komo i nā papa hoʻomākaukau meaʻai, hoʻomaʻemaʻe iā kahakai, a kanu i nā kumulāʻau ʻōiwi. Mau nō ko HTK kaʻanalike ʻana i nā manaʻo Mālama Hawaiʻi ma ke kūlelepaho, me ka ʻimi pū i nā pakanā kaulana ma ke kūlelepaho no ka hoʻolaha hou aku i ia mau manaʻo. |
|
Keep in touch with HTA via social media: |
|
HTA recognizes the use of the 'okina ['] or glottal stop, one of the eight consonants of the (modern) Hawaiian language; and the kahakō [ō] or macron (e.g., in place names of Hawai'i such as Lāna'i). However, HTA respects the individual use of these markings for names of organizations and businesses. Due to technological limitations, this current communication
may not include all Hawaiian diacritical markings.
|
|
|
|
|
|
|
