|
Happy Purim! / אַ גוטן פּורים!
יעדן פּורים מערקן מיר אָפּ די געשיכטע ווי אסתּר־המלכּה – די קלוגע, העלדישע און שיינע ייִדישע פֿרוי, וואָס האָט געוווּנען אַ שיינקייט־קאָנקורס און אַזוי אַרום חתונה געהאַט מיטן פּערסישן מלך אַחשוורוש – האָט געראַטעוועט דאָס ייִדישע פֿאָלק. אַז אסתּר־המלכּה האָט זיך דערוווּסט אַז המן־הרשע, אַ מיניסטער בײַם מלך, קאָנספּירירט קעגן די ייִדן, האָט זי צונויפֿגענומען דעם קוראַזש און דערציילט דעם מלך וועגן המן־הרשעס בייזן פּלאַן צו הרגענען די ייִדן. צוליב דעם האָט מען אויפֿגעהאַנגען המנען, אין איינעם מיט זײַנע צען זין. איין מאָל אַ יאָר דערמאָנען מיר זיך אין דער פּורים־געשיכטע – דורך הערן די מגילה, דרייען דעם גראַגער בײַם דערהערן המנס נאָמען, טראָגן שלח־מנות, און עסן געשמאַקע המן־טאַשן אָנגעפֿילט מיט אָדער פּאָווידלע אָדער מאָן.
[YÉDN PÚRIM MERKN MIR ÓP DI GEShÍKhTE VI ÉSTER-HAMÁLKE – DI KLÚGE, HÉLDIShE UN ShÉYNE YÍDISHE FRÓY, VOS HOT GEVÚNEN A ShÉYNKEYT-KONKÚRS UN AZÓY ARÚM KhÁSENE GEHÁT MITN PÉRSIShN MÉYLEKh AKhAShVÉYRESh – HOT GERÁTEVET DOS YÍDIShE FÓLK. AZ ÉSTER-HAMÁLKE HOT ZIKh DERVÚST AZ HÓMEN-HARÓShE, A MINÍSTER BAM MÉYLEKh, KONSPIRÍRT KEGN DI YÍDN, HOT ZI TSUNÓYFGENUMEN DEM KURÁZh UN DERTSÉYLT DEM MÉYLEKh VEGN HÓMEN-HARÓShES BÉYZN PLÁN TSU HÁRGENEN DI YÍDN. TSULÍB DÉM HOT MEN ÚFGEHANGEN HÓMENEN, IN ÉYNEM MIT ZÁYNE TSÉN ZÍN. ÉYN MOL A YÓR DERMÓNEN MIR ZIKh IN DER PÚRIM-GEShÍKhTE – DURKh HÉRN DI MEGÍLE, DRÉYEN DEM GRÁGER BAM DERHÉRN HÓMENS NÓMEN, TRÓGN ShALAKhMÓNES, UN ÉSN GEShMÁKE HÓMENTAShN ÓNGEFILT MIT ÓDER PÓVIDLE ÓDER MÓN.]
Every Purim we celebrate the story of how Queen Esther – the smart, brave and beautiful woman, who won a beauty pageant and, as a result, was married to the Persian king Ahasuerus – saved the Jewish people. When Queen Esther found out that Haman the Wicked, one of the king’s ministers, was plotting against the Jews, she summoned her courage and told the king about Haman’s evil plan to kill the Jews. Because of that, Haman was hanged, together with his ten sons. Once a year we remember the Purim story – by listening to the megillah, sounding the grogger when hearing Haman’s name, giving Purim baskets, and eating delicous hamentaschen filled with prune butter or poppyseed.
(King) Ahasuerus: דער מלך) אַחשוורוש)
[(DER MÉYLEKh) AKhAShVÉYRESh]
beauty pageant: דער שײנקײט־קאָנקורס, ־ן; דער אסתּר־המלכּה־פֿאַרמעסט, ־ן
[DER ShÉYNKEYT-KONKÚRS, -N; DER ÉSTER-HAMÁLKE-FARMÉST, -N]
hamentasch(en): דער המן־טאַש, ־ן
[DER HÓMENTASh, -N]
Haman the Wicked: המן־הרשע
[HÓMEN-HARÓShE]
hamentasch(en): דער המן־טאַש, ־ן
[DER HÓMENTASh, -N]
the Megillah/Book of Esther: די) מגילת־אסתּר)
[(DI) MEGÍLES-ÉSTER]
listen to the Megillah: הערן די מגילה
[HERN DI MEGÍLE]
Mordechai: מרדכי הצדיק
[MÓRTKhE (H)ATSÁDIK]
sound the noisemaker/grogger: דרייען דעם גראַגער
[DRÉYEN DEM GRÁGER]
poppyseed: דער מאָן
[DER MON]
prune butter: די פּאָווידלע
[DI PÓVIDLE]
give a Purim basket: טראָגן שלח־מנות
[TROGN Sh(A)LAKhMÓNES]
Purim: דער פּורים
[DER PÚRIM]
Purim spiel/play: די פּורים־שפּיל
[DI PÚRIM-ShPIL]
Queen Esther: אסתּר־המלכּה
[ÉSTER-HAMÁLKE]
roll the dough: קאַ֜טשע|ן <וואַ֜לגערן> דאָס טייג
[KÁTShE|N DOS TEYG]
rolling pin: די קאַ֜טשלקע, ־ס; דאָס װאַ֜לגערהאָלץ, ...העלצער
[DI KÁTShLKE, -S; DOS VÁLGERHOLTS, ...HELTSER]
| 
